به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «هرمز»؛ در دل سواحل نیلگون خلیج‌فارس، استان هرمزگان بار دیگر در ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، شاهد اوج نمایش وحدت، عشق و ارادت در قالب آئین سنتی سینه‌زنی واحد بود. این مراسم که ریشه‌هایی عمیق در تاریخ و فرهنگ این سرزمین دارد، نه‌تنها یک آئین مذهبی، بلکه جلوه‌ای بی‌بدیل از همبستگی اجتماعی و پایبندی به میراث معنوی منطقه است. سینه‌زنی واحد در هرمزگان، به‌عنوان یکی از کهن‌ترین اشکال عزاداری، هر سال با شکوهی وصف‌ناپذیر در کوچه و پس‌کوچه‌های شهرها و روستاهای استان طنین‌انداز می‌شود و دل‌های عزاداران را به هم پیوند می‌زند.
سینه‌زنی واحد در هرمزگان، قدمتی چندصدساله دارد و به‌عنوان میراثی گران‌بها از نیاکان، سینه به سینه منتقل شده است. این آئین، نمادی از تلاش برای درک عمیق‌تر پیام عاشورا و انتقال آن به نسل‌های بعد است.
واژه واحد در نام این مراسم، به طور کنایه‌آمیز به هماهنگی و یکپارچگی عزاداران اشاره دارد؛ جایی که همه با یک ریتم و یک‌صدا، ندای یا حسین را سر می‌دهند و ضربان قلب‌هایشان در یک آهنگ واحد، گویی با تپش قلب امام حسین (ع) هم‌صدا می‌شود. این هماهنگی نه‌تنها در حرکات دست‌ها و سینه‌زدن، بلکه در انتخاب اشعار و ملودی‌های نوحه‌خوانی نیز مشهود است و فضایی معنوی و حماسی را خلق می‌کند.
جزئیات اجرا و جلوه‌های بصری و شنیداری
مراسم سینه‌زنی واحد معمولاً با تاریک شدن هوا و در فضایی آکنده از عطر معنویت آغاز می‌شود. دسته‌های عزاداری که اغلب از محلات مختلف گرد هم می‌آیند، با پوشیدن لباس‌های سیاه و در برخی موارد، استفاده از پارچه‌های سبز و سرخ بر تن، در خیابان‌ها و میادین شهر صف می‌کشند. نوحه‌خوانان و ذاکران اهل‌بیت (ع) در ابتدای صف، با صدای رسا و پر سوز خود، اشعاری را در وصف مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش می‌خوانند و عزاداران با پاسخ‌های کوبنده و هماهنگ، سینه بر سینه می‌زنند.
حرکات یکنواخت و منظم سینه‌زدن که از ضرب‌آهنگ نوحه پیروی می‌کند، منظره‌ای تأثیرگذار و درعین‌حال، اندوهگین را به نمایش می‌گذارد. این مراسم با ذکر یا حسین، یا ابوالفضل، یا زینب و دیگر مصائب اهل‌بیت (ع) همراه است و هر ضربه سینه، گویی فریادی است از عمق جان برای ابراز همدردی و عشق.
در کنار سینه‌زنی، نذورات مردمی نیز بخش جدایی‌ناپذیر این ایام است. طبخ و توزیع غذاهای نذری مانند هلیم، شله‌زرد، عدسی و انواع آش، در میان عزاداران و نیازمندان، جلوه‌ای از سخاوت و عشق حسینی را به تصویر می‌کشد. این سنت دیرینه، علاوه بر جنبه مذهبی، به تقویت پیوندهای اجتماعی و همدلی در میان مردم منطقه کمک شایانی می‌کند.
نقش سینه‌زنی واحد در جامعه و انتقال ارزش‌ها
سینه‌زنی واحد هرمزگان، فراتر از یک مراسم مذهبی، به‌عنوان یک رکن اساسی در هویت فرهنگی و اجتماعی مردم این استان شناخته می‌شود. این آیین، بستری است برای انتقال ارزش‌هایی چون ایثار، فداکاری، ظلم‌ستیزی و اخلاص به نسل‌های جوان. حضور پرشور نوجوانان و جوانان در کنار بزرگان، نشان از اهمیت این سنت در حفظ پیوند میان نسل‌ها دارد. آن‌ها با شرکت فعال در این مراسم، نه‌تنها با تاریخ و فرهنگ خود پیوند می‌خورند، بلکه درس‌های مهمی از مکتب عاشورا را درک می‌کنند.
این مراسم همچنین فرصتی مغتنم برای نمایش اتحاد و انسجام اجتماعی است. در زمانی که گروه‌های مختلف با عقاید گوناگون در جامعه حضور دارند، آئین سینه‌زنی واحد به‌عنوان یک نقطه مشترک و وحدت‌بخش عمل می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه باورهای مذهبی می‌توانند مردم را حول یک هدف مشترک، گرد هم آورند. این وحدت، نه‌تنها در ابعاد مذهبی، بلکه در تقویت روحیه همبستگی ملی نیز نقش بسزایی دارد.
چالش‌ها و چشم‌انداز آینده
باوجود قدمت و اهمیت فراوان، آئین سنتی سینه‌زنی واحد نیز مانند بسیاری از سنت‌های دیگر، با چالش‌هایی در دنیای مدرن روبروست. تغییر سبک زندگی، مهاجرت جوانان به شهرها و تأثیرات رسانه‌های نوین، ممکن است بر نحوه اجرای این مراسم یا میزان مشارکت نسل جدید تأثیر بگذارد. بااین‌حال، عشق و ارادت عمیق مردم هرمزگان به این آئین، همواره انگیزه لازم برای حفظ و احیای آن را فراهم آورده است. تلاش‌های مستمر برای مستندسازی، آموزش و ترویج این سنت، می‌تواند به تضمین بقای آن در سال‌های آینده کمک کند.
آئین سنتی سینه‌زنی واحد در هرمزگان، گوهری تابناک در گنجینه میراث معنوی ایران است که با نمایش بی‌مانند وحدت و ارادت حسینی، هر سال یاد و خاطره کربلا را زنده نگه می‌دارد و پیام جاودان آن را در دل‌ها طنین‌انداز می‌سازد. این مراسم، یادگاری ارزشمند از فرهنگ غنی منطقه است که با حفظ آن، می‌توانیم گامی مهم در انتقال ارزش‌های دینی و فرهنگی به نسل‌های آتی برداریم.
انتهای خبر/
